Mặc dù đã nhiều lần lực lượng chức năng tỉnh phối hợp các ngành liên quan của huyện Con Cuông truy quét, đẩy đuổi các đối tượng khai thác vàng ra khỏi địa bàn khu vực biên giới, tịch thu và phá hủy các phương tiện phục vụ đào đãi vàng, đồng thời xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm.
Thế nhưng thời gian qua nhiều đối tượng đào đãi vàng vẫn lén lút vận chuyển máy móc, thiết bị vào tổ chức khai thác trở lại làm cho tình hình trật tự trị an trong khu vực diễn biến phức tạp và gây nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với khe suối, sông trên địa bàn huyện Con Cuông ngày càng ô nhiễm.
Dù không rầm rộ như các địa bàn khác trong tỉnh, nhưng công tác phòng ngừa và truy quét của cơ quan chức năng huyện Con Cuông gặp rất nhiều khó khăn khi các chủ doanh nghiệp và người dân khai thác vàng sa khoáng đều tìm cách bỏ trốn.
Theo UBND huyện Con Cuông, cơ quan chức năng đã tiến hành nhiều đợt truy quét, lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính các doanh nghiệp khai thác trái phép và tuyên truyền người dân không tự ý đào đãi vàng làm ảnh hưởng đến môi trường, nhưng vẫn không mấy hiệu quả. Ít ngày sau “vàng tặc” vẫn hoạt động.
Nguyên nhân do địa bàn khai thác vàng trái phép nằm ở khu vực hẻo lánh sâu trong rừng. Mỗi khi đi truy quét phải mất cả ngày đường rừng mới đến bãi vàng. Đồng thời một số bãi vàng ở khu vực giáp ranh với huyện Quỳ Hợp, nên khi tổ chức đẩy đuổi, đối tượng khai thác vàng rút về địa phận của huyện bạn. Đợi khi nào tình hình lắng xuống, lại trở về nơi cũ khai thác.
Dọc các con suối người dân vẫn ngang nhiên đào đãi tìm vàng
Trước tình trạng các doanh nghiệp và người dân lén lút vào khai thác vàng sa khoáng ngày một đông, ngày 2/5/2012, UBND huyện Con Cuông lại tiếp tục tiến hành thành lập Đoàn liên ngành tổ chức truy quét nạn khai thác vàng trái phép tại các xã Môn Sơn, Châu Khê, Bình Chuẩn.
Sau 10 ngày truy quét tại đây, lực lượng chức năng đã phá hủy các lán, trại của các nhóm khai thác vàng trái phép và lập biên bản đình chỉ, tịch thu tang vật để chờ xử lý gồm: máy múc, tuyển trọng lực, vòi xả nước trên núi xuống, máy nổ, dàn lọc và một số dụng cụ dùng để khai thác vàng trái phép.
Ngoài ra, xử lý tiêu huỷ toàn bộ máy nổ, dụng cụ dùng để khai thác vàng trong khu vực, lập biên bản trục xuất một số đối tượng gồm ông Đặng Đình Hùng ở xã Tam Quang (Tương Dương) khai thác vàng trái phép ở xã Môn Sơn (Con Cuông).
Tại điểm khai thác vàng trái phép xã Bình Chuẩn (Con Cuông) đoàn tiến hành xử lý đẩy đuổi ông Lê Văn Hoàn trú xã Bình Chuẩn, ông Nguyễn Tất Lý ở huyện Quỳ Hợp và ông Liễu trú ở xã Bồng Khê (Con Cuông) ra khỏi khu vực khai thác vàng sa khoáng. Riêng ở xã Châu Khê (Con Cuông), ông Lê Đình Châu trú ở khối 4, thị trấn Con Cuông cũng bị xử phạt và trục xuất ra khỏi khu vực khai thác.
Tuy nhiên, trong đợt truy quét này, các lực lượng chức năng mới chỉ tiêu hủy dụng cụ dùng khai thác còn việc bắt giữ các chủ khai thác vàng trái phép khác vẫn chưa triệt để, do hầu hết các địa điểm khai thác vàng trái phép nằm ở vùng sâu, vùng xa, đường xá đi lại khó khăn, khi Công an và các lực lượng chức năng đến nơi các chủ lò đã trốn vào rừng.
Hơn nữa, trong việc xử phạt, nếu phát hiện được tang vật, công cụ có giá trị từ 2 triệu đồng đến 10 triệu đồng thì Đoàn được phép xử lý, nếu các công cụ máy móc mức từ 20 triệu đồng trở lên thì phải có quyết định của cấp trên.
Bên cạnh đó, khi Đoàn liên ngành của huyện tiến hành xử phạt các doanh nghiệp tư nhân thì bị vướng mắc vào đoàn khác xử lý. Cái khó lớn nhất là đẩy đuổi người dân địa phương đào đãi thủ công dọc các khe suối. Do việc ngăn chặn các hoạt động khai thác vàng sa khoáng trái phép trên địa bàn Con Cuông hết sức khó khăn dẫn đến tình trạng doanh nghiệp và người dân đào bới, khai thác vàng sa khoáng diễn ra phức tạp trong thời gian qua.
Trường Khuyên
.