(Congannghean.vn)-Vô tư bới móc, tiếng máy nổ inh ỏi giữa thanh thiên bạch nhật làm tan nát cả một dòng sông thơ mộng. Đó là cảnh tượng do nạn “cát tặc” gây ra ở sông Hiếu đoạn qua địa bàn huyện Nghĩa Đàn và thị xã Thái Hòa, trước sự làm ngơ của chính quyền sở tại nơi đây. Mặc dù, việc ngăn chặn tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép đã được các ban ngành liên tiếp thực hiện nhưng cũng chỉ như “bắt cóc bỏ đĩa”.
Ngang nhiên đục khoét lòng sông
Giữa trưa, từ trung tâm xã Nghĩa Minh (Nghĩa Đàn), chúng tôi rẽ vào con đường đất cùng với nườm nượp những chiếc xe tải chở cát vào ra. Dù chỉ dài chưa đầy 2 km nhưng do nước từ các xe chở cát chạy qua lại với mật độ dày đặc suốt ngày nên con đường này trơn trượt, rất khó đi. Phải mất gần 30 phút, chúng tôi mới tiếp cận được điểm khai thác cát, sỏi trái phép ven sông Hiếu, đoạn chảy qua địa bàn xóm 1, xã Nghĩa Hồng.
Trước mắt chúng tôi hiện ra một cảnh tượng tan hoang, những hầm hố rộng lớn hàng nghìn mét vuông sâu hoắm, đục ngầu. Mặc dù thời điểm chúng tôi có mặt tại đây là giữa trưa, nhưng từ phía xa sát bờ sông, “công trường” hút cát vẫn nhốn nháo hoạt động. Trên bờ, hàng chục xe tải nối đuôi nhau chờ “ăn hàng”.
Tiếp tục cuộc hành trình dọc theo đôi bờ sông Hiếu ngược về phía thượng nguồn phía Tây của huyện Nghĩa Đàn, chúng tôi đi vào “điểm nóng” khai thác khác thuộc hai xã Nghĩa Thịnh và Nghĩa Hưng. Theo phản ánh của người dân, tại khu vực này lâu nay vẫn luôn xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn chưa bao giờ được các cơ quan chức năng tiến hành truy quét, dẹp bỏ triệt để.
Cách cầu tràn bắc qua sông Hiếu, giáp ranh giữa xã Nghĩa Thịnh và Nghĩa Hưng khoảng vài chục mét, hàng chục ghe thuyền, máy nổ Đông Phong được đặt san sát nhau để khai thác cát trái phép quy mô lớn. Phía trên cầu tràn sông Hiếu là một máy múc lớn đang múc cát lên xe. Từ cầu tràn sông Hiếu nhìn xuống, người đi đường cũng dễ dàng nhìn thấy hàng chục đối tượng cùng 5 chiếc máy nổ đang thò vòi xuống hút cát dưới sông, tiếng máy móc gầm rú vang cả một khúc sông. Giữa lòng sông là 3 chiếc nốc thuyền đang gom cát. Người lái máy, người cầm vòi hút, kẻ lái nốc thuyền... í ới, quát tháo khiến cho “đại công trường” khai thác cát trái phép trở nên rất náo nhiệt giữa thanh thiên bạch nhật. Được biết, khu vực nói trên thuộc vùng Bầu Cơi, nằm trên địa bàn xóm 8 và xóm 9, xã Nghĩa Thịnh.
 |
| Hàng chục vòi rồng đua nhau “móc ruột” sông Hiếu (ảnh chụp tại xã Nghĩa Thịnh) |
Có sự “tiếp tay” của cơ quan chức năng?
Điều khiến dư luận đặt câu hỏi là, dù những điểm khai thác cát trái phép nói trên đều nằm ở những khu vực rất dễ quan sát hoặc nằm gần trụ sở UBND xã... nhưng đều không gặp phải bất cứ trở ngại nào trong quá trình hoạt động của mình. Có chăng cũng chỉ là hình thức kiểm tra như “bắt cóc bỏ đĩa”?
Đơn cử như điểm khai thác Bầu Cơi nói trên, dù sát cây cầu tràn sông Hiếu, lại nằm cách trụ sở UBND xã Nghĩa Thịnh chưa đầy 2 km nhưng vẫn hoạt động công khai suốt ngày đêm từ nhiều năm nay. Thậm chí, “cát tặc” còn ngang nhiên dựng lều bạt và thiết kế hẳn con đường kiên cố để xe tải vào chở cát, sỏi một cách dễ dàng.
Tại địa điểm phía dưới cầu tràn sông Hiếu thuộc địa bàn xã Nghĩa Hưng cũng có một tốp khai thác cát trái phép với hàng chục người tham gia, cùng nhiều máy móc, thiết bị hiện đại ngang nhiên đào phá các bãi bồi, con sông. Đáng nói hơn nữa là khu vực xóm Hưng Tây, xã Tây Hiếu (thị xã Thái Hòa) cũng xuất hiện một điểm khai thác cát trái phép với quy mô lớn, thậm chí “cắt tặc” còn ngang nhiên xây dựng hẳn một căn nhà kiên cố dùng để làm nơi trú chân cho công nhân cũng như cất giữ các máy móc, phương tiện phục vụ khai thác cát trái phép mà không hề bị ngăn chặn.
Ngoài những điểm khai thác cát trái phép vừa nêu trên, tại địa bàn xóm Diễn Bình, xã Nghĩa Hòa, phường Hòa Hiếu, phường Quang Phong (thị xã Thái Hòa); xã Nghĩa Thắng, Nghĩa Khánh, Nghĩa Mai, Nghĩa Hồng, Nghĩa Hưng... dọc theo sông Hiếu thuộc huyện Nghĩa Đàn cũng đang tồn tại hàng chục điểm khai thác cát trái phép mà không hề được cơ quan chức năng ngăn chặn, đẩy lùi.
Ông Lê Viết Sỹ - Chủ tịch UBND xã Nghĩa Thịnh, một trong những địa phương để xảy ra tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép dọc sông Hiếu cho biết: “Hầu như tháng nào xã cũng tiến hành kiểm tra đẩy đuổi tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép tại địa phương. Chính quyền cũng thường xuyên có báo cáo lên huyện kiến nghị đẩy đuổi tình trạng khai thác cát trái phép nhưng một số đối tượng ở nơi khác cấu kết với người dân bản địa lén lút tiến hành khai thác trái phép”. Cũng theo ông Sỹ, để dẹp bỏ tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép, các cơ quan ban ngành cũng cần quan tâm hơn nữa, vì hiện nay về phân cấp trách nhiệm đối với địa phương đang còn hạn chế.
Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Đức An - Trưởng phòng TN&MT huyện Nghĩa Đàn cho biết, UBND huyện cũng đã nhiều lần tiến hành đẩy đuổi, tịch thu máy móc, phương tiện. “Tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép diễn ra trên địa bàn trong thời gian qua có nhiều nguyên nhân. Trong đó nguyên nhân chính từ nhu cầu sử dụng cát, sỏi trong xây dựng là quá lớn. Hiện tại, trên địa bàn huyện cũng mới chỉ có 2 đơn vị được cấp phép khai thác cát, sỏi”, ông An cho biết.
Dư luận vẫn đặt câu hỏi, phải chăng để xảy ra tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới dòng sông Hiếu, chính quyền sở tại đã “làm ngơ” trong suốt thời gian qua?
.