Trong hơn nửa năm qua (tính từ tháng 5/2014), từ chỗ cả nước mới có 185 xã đạt 19 tiêu chí nông thôn mới thì nay con số này đã tăng lên 785 xã (chiếm 8,8% tổng số xã trên toàn quốc).
Theo báo cáo mới nhất của Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), sau Hội nghị Sơ kết toàn quốc diễn ra vào tháng 5/2014, phong trào xây dựng NTM đã có chuyển biến mạnh mẽ hơn.
Ước tính đến hết năm 2014 có 785 xã đạt chuẩn (8,8%), tăng 600 xã so với thời điểm tháng 5/2014. Trong đó, 1.285 xã (14,5 %) đạt từ 15 đến 18 tiêu chí, 2.836 xã (32,1 %) đạt từ 10 đến 14 tiêu chí, 2.964 xã (33,6 %) đạt từ 5 đến 9 tiêu chí, 945 xã (11%) đạt dưới 5 tiêu chí và không còn xã trắng tiêu chí.
Hiện nay có 2 đơn vị cấp huyện (Xuân Lộc, Long Khánh) của tỉnh Đồng Nai chuẩn bị được công nhận đạt chuẩn NTM.
Ban Chỉ đạo cũng cho biết hầu hết các tỉnh trước đây chưa quan tâm đúng mức hoặc chưa có xã đạt chuẩn đều đã tổ chức Hội nghị đánh giá nguyên nhân và tìm giải pháp khắc phục, phấn đấu đạt tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM cao vào cuối năm 2015.
Các địa phương đã quan tâm hơn và tập trung chỉ đạo thực hiện những nội dung trọng điểm, bức xúc trên địa bàn và có nhiều cơ chế chính sách linh hoạt để huy động nguồn lực thực hiện Chương trình. Các địa phương đã huy động, lồng ghép các nguồn lực với số vốn đạt tới 157.814,170 tỷ đồng, trong đó nguồn từ ngân sách Nhà nước chiếm 31,3%.
Nhờ đó tốc độ đạt tiêu chí của các xã tăng lên rõ rệt. Đến hết năm 2014, bình quân mỗi xã đạt 10 tiêu chí, tăng 5,38 tiêu chí/xã so với năm 2010 - thời điểm cả nước tiến hành xây dựng NTM.
Kết cấu hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống người dân được các địa phương quan tâm xây dựng, nâng cấp; bộ mặt nông thôn có nhiều đổi mới, thu nhập của dân cư nông thôn tăng nhanh hơn (đạt và vượt chỉ tiêu thu nhập tăng từ 1,2-1,5 lần/năm tùy vào mỗi vùng).
Có được thành quả trên, Ban Chỉ đạo cho rằng có sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt, mạnh mẽ hơn của lãnh đạo từ Trung ương đến cơ sở. Xây dựng NTM đã từng bước hình thành trên thực tế, đem lại lợi ích thiết thực cho người dân nên đã làm chuyển biến nhận thức của cán bộ, lãnh đạo các cấp, nhân dân phấn khởi, tin tưởng và tham gia tích cực.
Cùng với đó, Chính phủ đã tập trung tháo gỡ những vấn đề tồn tại trong xây dựng NTM, tạo niềm tin, thúc đẩy huy động tốt hơn các nguồn lực ngoài ngân sách vào xây dựng NTM. Nhiều địa phương đã chủ động, sáng tạo trong thực hiện cơ chế, chính sách của Trung ương và tăng mức bố trí ngân sách của địa phương cho Chương trình; năng lực cán bộ chuyên trách triển khai Chương trình ở một số địa phương được nâng cao, thuần thục và thạo việc hơn.
Tuy nhiên, việc thực hiện Chương trình vẫn còn hạn chế khi một số bộ, ngành Trung ương chưa thực sự quan tâm đến nhiệm vụ được phân công, một số văn bản của Trung ương ban hành còn chậm, chưa phù hợp với vùng, miền.
Ở một số địa phương còn tình trạng “khoán trắng” cho Văn phòng Điều phối và xã thực hiện mà không kiểm tra, đôn đốc thực hiện các tiêu chí. Việc huy động nguồn lực của doanh nghiệp (gần 6 tỷ đồng, chiếm 3,71% tổng nguồn lực huy động cho Chương trình trong năm 2014) và các tổ chức quốc tế đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn còn rất hạn chế.
Do đó, việc thảo luận, góp ý những cách làm hay, khắc phục những bất cập trên để hoàn thành các mục tiêu chủ yếu của Chương trình trong năm 2015 (phấn đấu 20% số xã đạt chuẩn NTM) là hoạt động quan trọng của Hội nghị trực tuyến triển khai nhiệm vụ năm 2015 của Ban Chỉ đạo diễn ra vào chiều nay 22/1.
.