(Congannghean.vn)-Nằm trên tuyến đường chiến lược 15A chạy qua địa phận xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương, Truông Bồn là địa danh huyền thoại ghi dấu chiến công oanh liệt của quân và dân ta, trong đó có 1.500 CBCS thanh niên xung phong (TNXP) Tổng đội TNXP tỉnh Nghệ An, đặc biệt là sự hy sinh anh dũng của 13 chiến sỹ Tiểu đội thép, Đại đội TNXP 317 ngày 31/10/1968. Với tình cảm và sự tri ân sâu sắc của thế hệ hôm nay, sự nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền nhân dân tỉnh Nghệ An và các nhà tài trợ, sau hơn 3 năm tôn tạo, Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn đã hoàn thành, tương xứng với tầm vóc lịch sử để ghi nhớ công lao của các anh hùng liệt sỹ.
Nằm trong chuỗi những hoạt động về nguồn của Báo Công an Nghệ An, chúng tôi về thăm Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn, dâng những đóa hoa tươi thắm, thắp nén nhang thơm nhằm tri ân công lao to lớn của các anh hùng liệt sỹ, TNXP. Ngắm nhìn quần thể của Khu di tích vừa mới hoàn thành, chúng tôi cảm nhận được sự sống đang từng ngày hồi sinh trên “tọa độ lửa” năm nào.
 |
| Một góc Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn |
Nơi đây đã không còn dấu vết của chiến tranh. Những hố bom, những mảng đồi nham nhở vì bị bom đạn cày xới được thay bằng màu xanh của cây cối, “màu” no ấm của những mái nhà, của tượng đài sừng sững thể hiện khí phách của những TNXP thuở ấy. Quần thể Khu di tích hiện ra rất bề thế, quy mô. Nơi yên nghỉ của hàng nghìn CBCS TNXP được đầu tư xây dựng tương xứng với tầm vóc lịch sử, với ý nghĩa góp phần xoa dịu nỗi đau của những người ở lại, những người mẹ đã hiến dâng “khúc ruột” của mình vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
Trong những năm kháng chiến chống đế quốc Mỹ, từ tháng 6 đến tháng 10/1968, Truông Bồn đã phải hứng chịu 2.692 quả bom, hàng trăm quả rốc-két. Dưới mưa bom bão đạn, hàng nghìn TNXP, bộ đội, dân công hỏa tuyến vẫn ngày đêm bám trụ Truông Bồn với khẩu hiệu “Tim có thể ngừng đập, đường không thể tắc”. Từ năm 1964 đến 1968, có 1.240 CBCS, TNXP đã anh dũng hy sinh, trong đó điều làm khắc khoải những người ở lại là trận bom dữ dội vào rạng sáng 31/10/1968 đã cướp đi sinh mạng của 13 chiến sỹ Tiểu đội thép - Tiểu đội cảm tử, Đại đội TNXP 317 khi chỉ còn ít giờ nữa là máy bay Mỹ ngừng ném bom miền Bắc theo Hiệp định hòa bình đã được ký kết.
Họ là những gương mặt tiêu biểu của Tổng đội TNXP và tất cả vừa hoàn thành xong thủ tục ra quân, nhiều người đã cầm trong tay giấy báo nhập học. Đêm trước khi hy sinh cũng là đêm liên hoan chia tay mọi người để sáng mai rời đơn vị và khi nhận được lệnh chiến đấu, họ đã tình nguyện xin ban chỉ huy đơn vị ở lại cùng với đồng đội chiến đấu lần cuối. Và chẳng ai ngờ, giây phút đó, họ đã vĩnh viễn nằm lại nơi đây.
Để tri ân sự hy sinh to lớn của Tiểu đội thép TNXP Truông Bồn và lớp lớp CBCS, bộ đội, TNXP và nhân dân nơi tuyến lửa năm xưa, năm 2012, UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt Dự án bảo tồn tôn tạo Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn để ghi nhớ chiến công của các thế hệ TNXP, tri ân và tôn vinh các anh hùng liệt sỹ, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn được xây dựng, bảo tồn, tôn tạo trên diện tích 217.327 m2, gồm 22 hạng mục công trình với tổng mức đầu tư 365 tỉ đồng.
Dự án gồm các hạng mục chính như khu mộ và đền thờ được phát triển mở rộng; công viên tưởng niệm với hệ thống các công trình gồm đài tưởng niệm, đường 15A... Dự án được chia thành 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 khởi công từ năm 2010 - 2013, đã tôn tạo khu mộ, đền thờ các hạng mục thuộc di tích, hạ tầng liên quan. Giai đoạn 2 từ năm 2014 - 2015, xây dựng quảng trường, đài tưởng niệm, nhà trưng bày, các hạng mục hạ tầng kỹ thuật... Thời gian qua, Bộ GTVT, TW Đoàn TNCS, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã huy động nguồn lực từ các tổ chức, cá nhân trong cả nước chung tay góp sức xây dựng Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn. Nhiều tổ chức, cá nhân đã ủng hộ xây dựng các hạng mục với tổng số tiền trên 120 tỉ đồng, cung tiến lễ vật và hơn 500 cây xanh các loại.
Chiến tranh đã lùi xa, mảnh đất một thời đau thương nơi các anh, các chị vĩnh viễn nằm lại đang từng bước đổi thay. Họ mãi mãi là những người con yêu thương của Truông Bồn. Trong chiến tranh, người dân nơi đây đã yêu thương, bao bọc, chở che cho các thế hệ bộ đội, TNXP thì ngày nay cũng chính họ, gần 50 hộ dân ở xóm 10, xã Mỹ Sơn đã tình nguyện nhường đất để xây dựng Khu di tích, di dời nhà cửa đến khu tái định cư.
Sau hơn 3 năm xây dựng, quần thể Khu di tích lịch sử quốc gia Truông Bồn đã hoàn thành. Lễ khánh thành sẽ được UBND tỉnh Nghệ An tổ chức trọng thể vào tối nay (7/8/2015). Chương trình nghệ thuật Truông Bồn - Tráng ca bất tử ca ngợi sự chiến đấu, hy sinh oanh liệt của lực lượng TNXP sẽ được truyền hình trực tiếp trên sóng VTV1 và NTV.